Strony

poniedziałek, 6 sierpnia 2012

Sklepik z horrorami (The Little Shop of Horrors, 1960)

reżyseria: Roger Corman, Mel Welles, Charles B. Griffith
scenariusz: Charles B. Griffith
produkcja: USA
gatunek: czarna komedia

Wyobraźcie sobie, że jesteście w pięknym, dużym ogrodzie. Słońce powoli zachodzi, wokół unosi się lekko duszący zapach kwiatów, wy leżycie sobie na wygodnym leżaku, mając nad sobą tylko niebo. Dla towarzystwa macie parę setek w większości obcych ludzi, którzy reagują dokładnie tak samo jak wy i którzy mają z tego wydarzenia identyczną frajdę. A przed wami stoi sobie wielki ekran, na którym wyświetlany jest film, po który pewnie nigdy byście nie sięgnęli i który jakoś tak dziwnie idealnie wpasowuje się w klimat i miejsce projekcji. Takie to właśnie atrakcje oferuje Letni Projektor, kuszący widzów spragnionych alternatywy dla kinowych foteli i własnych laptopów seansami pod gołym niebem w wyjątkowych zakamarkach Krakowa. Ja się skusiłam. Wrażenia? Sklepik z horrorami, starutki film lansowany nazwiskiem młodziutkiego jeszcze Jacka Nicholsona, to zdecydowanie najzabawniejszy horror, jaki w życiu widziałam.

Kwiaciarnia Gravisa Mushnicka (Mel Welles) nie jest obleganym miejscem. Klientów tu tyle, co kot napłakał, oferta niby porządna, a utargu mało lub zupełnie nic. Panu Mushnickowi zdecydowanie przydałaby się jakaś rewolucja. I ta rzeczywiście nadchodzi, choć z zupełnie niespodziewanej strony. Jeden z pracowników, Seymour Krelboyne (Jonathan Haze), przynosi do kwiaciarni samodzielnie wyhodowaną roślinę, która staje się absolutnym hitem i przynosi sklepikowi Mushnicka sławę i klientów. Wszystko byłoby wspaniale, gdyby nie fakt, że rosnąca w siłę roślinka potrzebuje do życia innego płynu niż jej koleżanki. Krew, którą serwuje jej Seymour szybko przestaje wystarczać - wygłodniały badyl wcale nie jest wegetarianinem...

Powiedzcie mi, kochani, jak analizować i oceniać stare filmy? Jak pisać o tym, na co - siłą rzeczy - nakładamy kalkę współczesności, co machinalnie odnosimy do dzisiejszego kina, co sądzimy według aktualnych kryteriów i przykładamy do bieżących potrzeb? Ja nie wiem. Sklepik z horrorami w latach swojej świetności mógł lekko przerażać, a przynajmniej nie bawić tak bardzo, jak bawi dziś. Mógł sprawiać, że ówcześni widzowie czuli się trochę nieswojo, a potem podejrzliwie patrzyli na dziwne kwiaty i z drżeniem przestępowali próg gabinetu stomatologicznego. Ale nie mógł, po prostu nie mógł być traktowany serio. Bo, proszę was, gadająca roślina? typ jedzący kwiaty? psychiczny dentysta-sadysta? pacjent przeżywający borowanie jak pierwszorzędny orgazm (Jack Nicholson wymiata)? No właśnie. I dokładnie ten fakt, że to nie jest  film na serio, sprawia, że nie tylko da się go oglądać, ale jeszcze seans ten sprawia przyjemność. Bo zaskakuje (rozwiązaniami), bawi (gagami sytuacyjnymi, dialogami, a niekiedy fantastyczną grą aktorską) i przynosi ogromnie fajne uczucie nostalgii za kinem, które może było niedoskonałe, może grzeszyło naiwnością, ale przynajmniej nikogo nie próbowało oszukać, że jest czymś, czym nawet w snach nie mogło być. Ja to kupuję. 

W Sklepiku z horrorami tylko z pozoru nie dzieje się wiele. Krwiożercza roślina, wokół której osnuwa się cała akcja, jest tylko pretekstem do ukazania galerii osobliwości, skupionych wokół kwiaciarni Mushnicka. Jest więc sam Mushnick - zdesperowany choleryk, nie mający fioletowego pojęcia o botanice i, jak pokazuje codzienny utarg, promocji własnego biznesu. Jest Seymour - szary pracownik-popychadło, o bardzo niskim poczuciu własnej wartości, który użera się w domu z ukochaną, wiecznie chorą - ale za to bardzo żywiołową dzięki procentowym lekarstwom - mamunią (Myrtle Vail), w międzyczasie hoduje zmutowane okazy roślinne i momentami (szczególnie, gdy się uśmiecha) wygląda jak Joey z Przyjaciół (też to widzieliście?). Jest też Audrey (Jackie Joseph) - jego urocza koleżanka z pracy, z którą romansuje na boku Mushnick i w której kocha się sam Seymour, na znak swego uwielbienie nadający wyjątkowej roślince imię lubej. Jest również pani Shiva (Leola Wendorff) - staruszka i jedyna stała klientka kwiaciarni, wiecznie opłakująca śmierć kogoś ze swych bliskich. Do sklepiku wpada także uroczy człowieczek (Dick Miller), dla którego kwiaty są wyśmienitą... przekąską i który genialnie sprawdza się w roli drugo-, może nawet trzecio-planowej, tak sobie stojąc z boczku i wżerając te kwiaty (uprzednio je sowicie przyprawiając - genialne). Mamy też szalonego dentystę (John Herman Shaner), którego zdecydowanie nie chcielibyście spotkać na swojej drodze. I wreszcie, last but not least, Wilbura Force'a (Jack Nicholson) - absolutnie obłędnego pacjenta, któremu ból (czyjś i swój) sprawia dziwaczną i przezabawnie unaocznianą przyjemność. Niesamowite, że Nicholson już wtedy był w tym, co robi, bezbłędny. I do tego ta roślinka, krzycząca władczo: "Feed me! I'm hungry!". Obłęd.

To nie jest arcydzieło. To z pewnością nie jest film, który stałby w swym gatunku na podium. Nie jest to też coś, co miażdży i zostaje w pamięci na długo. Ale Sklepik... to rzecz, która cieszy (może szczególnie w takich warunkach projekcji) i do której chętnie i z uśmiechem się wraca. Trzeba więcej?

Czy polecam? Pewnie, że tak.


12 komentarzy:

  1. Film świetny, zabawny i kapitalnie dopasowany do miejsca projekcji. Zwykle takie stare filmy ogląda się na kilka razy, tego nie miało się dość, a tekst "Feed me" to od wczoraj klasyk :)

    Letni Projektor rulezz!

    OdpowiedzUsuń
  2. Może nie oglądałam pod gołą chmurką, ale dodatek do "Filmu" był intrygujący. Do tego okazja podejrzenia Jacka Nicholsona u progu sławy. ;)

    Z recenzowaniem starych filmów jest ten problem o którym piszesz. Chciałoby się wejść w mentalność widza tamtych czasów. Jednak to my współcześni je oglądamy i oceniamy, biorąc pod uwagę różne czynniki.

    OdpowiedzUsuń
  3. A do mnie miałaś pretensje, że recenzuję starocia zamiast czegoś współczesnego ;)
    Podobnie jak Agna posiadam ten film jako dodatek do FILM-u. Zgadzam się z recenzją - tę dość oryginalną komedię grozy, mimo bzdurnej fabuły, ogląda się z zainteresowaniem i uśmiechem na ustach. Scena z Nicholsonem to prawdziwa perełka, chociażby dla niej warto film obejrzeć, co oczywiście nie oznacza, że film nie oferuje więcej atrakcji. Ja bawiłem się na tym filmie całkiem nieźle.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Czekałam, aż mi to wypomnisz:) Zresztą, chciałam dodać, że pytając o to, jak recenzować stare filmy, myślałam o Tobie jako o respondencie;) So...:)

      Usuń
    2. Tak właśnie myślałem, że to było z myślą o mnie, ale jak doszedłem do końca recenzji to już o tym pytaniu zapomniałem :) Nie ma chyba odpowiedniej recepty na to jak recenzować stare filmy, niektórzy próbują się wczuć w dawnego widza, ale dla mnie stary film jest dobry wówczas, kiedy ogląda się go dobrze w czasach współczesnych. Gusta widzów może i się zmieniły przez lata, ale nadal widzowie oczekują od filmów tego samego, nadal istnieją gatunki filmowe, które pozwalają widzom łatwiej dokonać wyboru i łatwiej taki film ocenić. Podobno "Dama z Szanghaju" Wellesa została przyjęta przez widzów bardzo chłodno i krytycznie. I ja również tak samo odebrałem ten film, co sugeruje, że miałem podobne oczekiwania co widownia z lat 40-tych :)

      Usuń
    3. ...kończąc tę myśl uważam, że również "Sklepik z horrorami" ma ten sam cel, co dawniej - według mnie ten film wcale nie miał przerażać, tylko bawić. To komedia grozy, dzięki której możemy śmiać się z własnych lęków. W dodatku film został zrealizowany w ciągu zaledwie dwóch dni. Roger Corman założył się z kimś (jeśli dobrze pamiętam - z Robertem Towne'm), że zrobi film kinowy w dwa dni i wygrał zakład. Tak więc od początku film planowany był jako tandetna, zrobiona na szybko zabawa w "horror", a nie klasyczny, przemyślany film grozy.

      Usuń
    4. I masz wątpliwości, dlaczego pod tablicę zostałeś wywołany właśnie Ty?:) Dzięki za odpowiedź - rzeczywiście, coś w tym jest, że szukamy w tym alternatywnym świecie, jakim jest kino, rzeczy całkiem podobnych, bo i potrzeby mamy (my i widzowie z ubiegłego wieku) podobne. Zaskoczyłeś mnie natomiast nowinką o tym, jak powstawał film! To by wiele wyjaśniało, ale to też podnosi wartość filmu - że jednak dało się w tak krótkim czasie zrobić coś tak zabawnego: Gatunkowo chyba istotnie nastąpiło pomieszanie pojęć - tytuł jest dość mylący i pewnie stąd te wypisy.

      Usuń
  4. Jeju, ja oglądałam ten film jako dziecko. Przypomniało mi się podczas czytania recenzji i pamiętam, że na serio bałam się potem kwiatów i innych roślin.
    Piszesz, że to najzabawniejszy horror, jaki widziałaś, a w gatunku jest wpisane: czarna komedia, więc komedia to czy horror w końcu? :P

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Biedna Majulka;) Ja wpisałam czarna komedia, bo to mi najbardziej pasowało, natomiast na portalach filmowych powpisywane są bzdury - po kilka gatunków, wiesz, do wyboru do koloru, co się nadawało, to dodali...

      Usuń
  5. Do mnie o wiele, o wiele bardziej przemawiał musicalowy remake Franka Oza z 86 roku, w Polsce wydany pod nazwą "Krwiożerzcza roślina". Osobiście bawiłem się na nim znacznie lepiej niż na Cormanowym oryginale. No i tak mamy świetnego Steve Martina jako dentystę. A Murray w roli szalonego pacjenta wcale nie wypada gorzej od Nicholsona:)
    Jeśli nie widziałaś to polecam:)
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Widziałam tylko opis i zdjęcia, ale tytuł zdecydowanie bardziej mi pasuje do tej historii;) Może kiedyś sięgnę dla porównania.

      Usuń
  6. Scenka u dentysty jest moim ulubionym fragmentem tego filmu, ogląda się przyjemnie i jest zabawnie, lubię takie produkcje z przymrużeniem oka :)

    OdpowiedzUsuń

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.